Tłumacz przysięgły u notariusza – kiedy jest wymagany?

Wizyta u notariusza to ważny moment – często związany z czynnościami prawnymi, które mają poważne konsekwencje, jak np. sprzedaż nieruchomości, zakup mieszkania czy zbycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Ale co w sytuacji, gdy jedna ze stron nie mówi w języku polskim? Wtedy pojawia się pytanie: tłumacz przysięgły u notariusza – kiedy jest wymagany?

W tym wpisie wyjaśniamy, w jakich sytuacjach obecność tłumacza przysięgłego przy czynnościach notarialnych jest konieczna, na co warto zwrócić uwagę i jak wygląda taka procedura w praktyce.

Podstawa prawna: co mówi prawo o notariacie?

Obowiązek udziału tłumacza przy czynnościach notarialnych określa ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie. Zgodnie z nią, jeżeli którakolwiek ze stron nie zna języka polskiego w stopniu pozwalającym na pełne zrozumienie treści aktu notarialnego, to czynności notarialnych dokonuje się z udziałem tłumacza przysięgłego.

Notariusz jako osoba zaufania publicznego ma obowiązek zapewnić, że wszystkie strony rozumieją treść aktu. Nie wystarczy tu własna znajomość języka obcego czy pomoc osoby trzeciej. W takich przypadkach konieczne jest korzystanie z pomocy tłumacza przysięgłego.

Zgodnie z przepisami ustawy Prawo o notariacie, wszystkie czynności notarialne muszą być przeprowadzane w języku polskim. Wymóg ten jednak nie wyklucza udziału osób nieposługujących się tym językiem. Szczególnie ważne jest, aby akt notarialny – jako dokument urzędowy – został sporządzony w języku polskim, ponieważ tylko wtedy zachowuje swoją pełną moc prawną. Na życzenie klienta możliwe jest także przygotowanie wersji aktu w innym języku. W takim przypadku przekładem może zająć się wyłącznie tłumacz przysięgły posiadający odpowiednie kwalifikacje.

Kiedy tłumacz przysięgły jest wymagany u notariusza?

Obecny tłumacz przysięgły jest niezbędny, gdy:

• Jedna ze stron nie zna języka polskiego w stopniu wystarczającym do rozumienia czynności notarialnych i zgłasza chęć obecności tłumacza.
• Notariusz sam zaleca obecność tłumacza przysięgłego – na przykład gdy osoba zna język częściowo, ale nie radzi sobie z terminologią prawną.

WAŻNE: Jeśli jesteś obcokrajowcem i nie mówisz dobrze po polsku, to w Twoim interesie jest zapewnić obecność tłumacza przysięgłego u notariusza. Jeśli coś źle zrozumiesz to skutki prawne mogą być dużo poważniejsze niż koszt wynajęcia tłumacza. Zadbaj o swoje prawa.

Typowe sytuacje to zakup nieruchomości przez cudzoziemca, podpisanie umowy o kredyt, podpisanie umowy spółki lub zbycie udziałów w spółce, sporządzenie pełnomocnictwa czy zawarcie intercyzy.

Jak wygląda procedura w kancelarii notarialnej?

W przypadku udziału obcokrajowca, notariusz informuje stronę o konieczności zapewnienia obecności tłumacza przysięgłego. Można znaleźć osobę samodzielnie, przez nasze biuro lub skorzystać z pomocy kancelarii, która wskaże sprawdzonego specjalistę z listy prowadzonej przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Obecność tłumacza przysięgłego znacząco zwiększa poczucie bezpieczeństwa klienta, który zyskuje pewność, że w pełni rozumie wszystkie aspekty czynności notarialnych, w których uczestniczy. Jak wygląda przebieg takiego spotkania? Notariusz odczytuje dokument w języku polskim, a tłumacz obecny na czynności notarialnej wykonuje tzw. tłumaczenie konsekutywne, czyli przekłada treść aktu notarialnego ustnie, zdanie po zdaniu, aby zapewnić pełne zrozumienie dokumentu.

[Czym jest tłumaczenie konsekutywne i czym różni się od tłumaczenia symultanicznego – przeczytasz tutaj.]

Po zakończeniu czynności, jeżeli klient nie zgłasza pytań ani wątpliwości, akt notarialny zostaje podpisany najpierw przez notariusza, a następnie przez tłumacza. W przypisie do dokumentu zamieszczane są dane tłumacza, w tym numer jego uprawnień nadany przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

W razie potrzeby może również wykonać tłumaczenie przysięgłe tłumaczenia pisemnego dokumentów towarzyszących – np. paszportów, aktów prawnych czy zaświadczeń o imionach rodziców.

Co powinieneś wiedzieć jako klient?

• Obecność tłumacza przysięgłego może być obowiązkowa, niezależnie od Twojej subiektywnej znajomości języka.
• Notariusz może dokonać czynności tylko w języku polskim, treść mówioną i pisaną w innym języku może zapewnić tłumacz przysięgły.
• Wszystkie akty notarialne sporządzane z udziałem tłumacza muszą zawierać adnotację o jego obecności i podpis tłumacza.

Warto pamiętać, że tłumaczenia przysięgłego wymaga nie tylko sam akt notarialny, ale często też inne dokumenty potrzebne w trakcie czynności notarialnych, np. dokumenty własności nieruchomości czy dokumentacja spółki.

Jak przygotować się do wizyty u notariusza z tłumaczem?

Jeśli wiesz, że nie znasz języka polskiego w stopniu wystarczającym, poinformuj wcześniej kancelarię notarialną. Zorganizowanie obecności tłumacza to dodatkowy etap, który wymaga wcześniejszego umówienia terminu.

Dobrą praktyką jest skontaktowanie się z tłumaczem przysięgłym z wyprzedzeniem i przekazanie mu wcześniej wzoru aktu lub dokumentów – pozwala to lepiej przygotować się do spotkania i zapewnia płynny przebieg czynności notarialnych z udziałem tłumacza.

Korzystając z usług tłumacza przysięgłego, masz gwarancję, że wszystko odbędzie się zgodnie z polskim prawem, a dokument będzie ważny i zrozumiały dla wszystkich osób obecnych.

Kluczowe aspekty

Tłumacz przysięgły u notariusza – kiedy jest wymagany? W skrócie: zawsze wtedy, gdy którakolwiek ze stron nie posługuje się swobodnie językiem polskim. To wymóg formalny, wynikający z przepisów ustawy Prawo o notariacie z dnia 14 lutego 1991 r.

Obecność tłumacza przysięgłego przy sporządzaniu aktów notarialnych gwarantuje równe prawa i bezpieczeństwo stron oraz chroni przed błędami wynikającymi z nieporozumień językowych. Jeśli więc masz wątpliwości, lepiej nie polegać na własnej znajomości języka obcego – tylko tłumacz przysięgły zapewni Ci profesjonalną obsługę i dokument o mocy urzędowej.